Liczne badania coraz częściej rozpatrują odżywianie się człowieka nie tylko pod kątem fizjologicznym, ale również pod kątem psychologicznym. Pozwala to na spojrzenie w szerszej perspektywie na konsekwencję jakie wynikają z nieświadomego żywienia się człowieka – w tym na jego samopoczucie i emocje. Temat jest szeroki i na tyle ciekawy, że przewiduje wiele treści, które się tu pojawią.
Chociaż na nasz nastrój wpływa mnóstwo różnych czynników należy podkreślać jak codzienna dieta jest w stanie determinować naszą kondycję psychiczną. W tym nasze samopoczucie.
Nasz codzienny jadłospis wpływa znacząco na nastrój, emocje i energię, którą wytwarzamy. Jedzeniem jesteśmy w stanie zaniżyć nasz nastrój, lub wprowadzić się w większą nerwowość czy nawet agresję. Jednym ze składników, które mają negatywne oddziałowywanie na nasz organizm są tłuszcze trans.
Co to są tłuszcze trans i jak na nas wpływają na zdrowie
Tłuszcze transto utwardzone roślinne kwasy tłuszczów. Znaleźć je można przede wszystkim w jedzeniu typu fast food, a także w niektórych(!)* tłuszczach do smarowania i smażenia, majonezach (oraz gotowych sosach na ich bazie), ciastkach, chipsach i gotowych przetworzonych daniach.
Tłuszcze trans od dawna mają złą renomę, gdyż udowodniono ich negatywny wpływ na organizm. Nadmiar tego typu tłuszczy w diecie przyczynia się do chorób rakotwórczych, miażdżycowych, cukrzycowych. Zaburza profil lipidowy organizmu, obniża poziom „dobrego” cholesterolu HDL, podwyższa poziom cholesterolu typu LDL. Tłuszcze trans przyczyniają się do wzrostu masy ciała oraz tkanki tłuszczowej[1].
Ponadto w przedstawionych poniżej badaniach wykazano, że większe spożycie kwasów tłuszczowych trans wiąże się z wyraźnie wyższym poziomem agresji czy zachowań nerwowych.
Jak nadmierne spożywanie tłuszczy trans wpływa na samopoczucie oraz zachowanie?
W sieci znaleźć można wiele badań, które potwierdzają negatywne skutki jakie niesie za soba spożywanie nadmiernej ilości tłuszczy trans. W większości z nich wystarczyły 2 tygodnie, aby na grupach kontrolnych widoczne były zmiany w zachowaniach.
- „ Dr Stephanie Fulton z Uniwersytetu w Montrealu w badaniach na myszach pokazała, że dieta bogata w tłuste potrawy i z dużą zawartością cukru zmienia pracę mózgu, powodując zachowania lękowe, a nawet agresywne”.[2]
- „Spożywanie dużych ilości tłuszczów trans może nasilać agresję – sugerują badania przeprowadzone na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego.”
- „Uczony angielski Robert McCarrison przetestował na grupie szczurów dietę najbiedniejszych warstw społecznych. Dawał zwierzętom biały chleb, margarynę, słodzoną herbatę, puszkowane mięso, dżemy. Na tej diecie zachowanie szczurów zmieniło się radykalnie: „Były nerwowe i skłonne do gryzienia opiekunów. Żyły w niezgodzie między sobą, a wreszcie zaczęły się zabijać i zjadać słabszych spośród siebie” [3]
- „Karmione dżemami, konserwami, pieczywem z białej mąki szczury wykazywały znaczną nerwowość oraz tendencje do gryzienia i drapania opiekunów”.
- Badanie w Australii: przez dwa tygodnie uczniom jednej ze szkół serwowano zdrowe posiłki – okres ten wystarczył, by stali się oni znacznie spokojniejsi i mniej skłonni do przemocy.
Dlaczego nadmiar tłuszczy trans może nasilać zachowania agresywne?
Ponieważ dieta, która jest bogata w tłuszcze trans będąc uboga w wartościowe składniki nie jest w stanie zapewnić homeostazy w naszm organiźmie. Brak zróżnicowania w codziennej diecie może skutkować w niedobory substancji takich jak serotonina, dopomina , noradrenalina – neuroprzekaźników, które wpływają na nasz stan emocjonalny powodując „gorszy” nastrój.
Mówiąc dosadnie: jedząc byle jak tak też się czujemy…
Jaka jest „ bezpieczna” ilość spożywania tłuszczy trans?
Ze względu na to, że tłuszcze trans nie niosą za soba żadnych korzyści z ich spożywania zaleca się, aby znacząco je ograniczyć lub wykluczyć całkowcie. Maksymalna zawartość tłuszczów trans w dziennej racji pokarmowej powinna ograniczać się do 1 proc. dostarczanej z pożywieniem energii – mówi prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia.
………………………………………………………………………………………………
*Upewnij się, że Twoja wiedza dotycząca tłuszczy jest aktualna Zawartość tłuszczy trans czyli izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych w poszczególnych produktach wygląda w tej chwili tak:
- w masłach wynosi 2-3% ogólnego składu kwasów tłuszczowych,
- w miękkich margarynach kubkowych 0,1-1,1%,
- w miksach tłuszczowych od 0,2-5%,
- w margarynach twardych (kostki do pieczenia) od 0,2 do 22%, w zależności od próbki – informuje inż. Katarzyna Okręglicka z Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM.
Wyniki te otrzymano z przebadania 44 najpopularniejszych produktów tłuszczowych do smarowania pieczywa oraz pieczenia. Badanie zostało przeprowadzone przez Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) oraz zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM)[4].
[1] Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B.: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
[2] odzywianie.hellozdrowie.pl/artykul-agresja-na-talerzu/
[3] R. Taylor,Sekrety zdrowia plemienia Hunzów, Interspar 1998)
[4] dobretluszcze.pl/tluszcze-trans-w-produktach-tluszczowych/